Willem Cornelis van den Berg

Willem Cornelis van den Berg werd geboren in Bergschenhoek op 21 maart 1923. Hoewel hij aanvankelijk tuinder wilde worden, bleek dat niet het best passende beroep. Aan het begin van de oorlog studeerde Willem in Rotterdam aan het Marnix Gymnasium. In de oorlog begon hij aan de opleiding theologie in Utrecht. Tijdens een razzia later in de oorlog, werden bij controle verzetskrantjes in zijn zak ontdekt. Hij werd gearresteerd en kwam uiteindelijk in Hannover terecht, waar hij in 1945 vermoord werd. Het verhaal is uitgebreider beschreven door zijn neef Bas; dit verhaal is hieronder als PDF te downloaden.

Johannes Christiaan Borgdorff

Johannes Christiaan Borgdorff werd geboren in Berkel en Rodenrijs op 15 december 1908. Hij was gehuwd en had vier kinderen. In het dagelijks leven was hij inspecteur bij een verzekeringsmaatschappij; het gezin woonde in Groningen. Onder de schuilnaam 'Chris' was hij zowel betrokken bij de LO / OD als bij het blad Trouw. Op verdenking van het verlenen van huisvesting aan een verzetsman van de KP (knokploeg) werd hij op 5 september 1944, twee dagen na de geboorte van zijn jongste dochter, gearresteerd. Op 19 september 1944 werd hij van het Scholtenshuis in Groningen, het hoofdkwartier van de SD (Sicherheitsdienst), vervoerd naar Exloo. Waarschijnlijk is hij direct bij aankomst daar gefusilleerd. Op 20 juli 1945 werd zijn lichaam gevonden in de regio Exloo/Odoorn en op 4 augustus 1945 herbegraven op de Noorderbegraafplaats van Groningen. Zie ook deze website

Koen Rozendaal 

Koen Rozendaal (alias 'Koen Visser') werd in Oud-Beijerland geboren op 19 april 1911 en werkte als tuindersknecht in Berkel en Rodenrijs. Hij was, net als Wim van der Spek, lid van de knokploeg Waterland ('KP-Waterland'), een verzetsgroep in Noord-Holland. Hij kwam op 33-jarige leeftijd op 16 juli 1944 om het leven door executie. Meer over zijn verzetswerk, het verraad en de toedracht over zijn overlijden is te vinden op Wikipedia

Er is een straat naar hem vernoemd in Middenbeemster en Koen Rozendaal wordt ook vermeld op het Egbert Snijder monument in Edam. 

Cuniera Heijt-Wooning

Cuniera Wooning werd in Bergschenhoek geboren op 10 februari 1905, als oudste dochter van Arie Wooning en Maria Johanna Westdijk. Zij is getrouwd en op een bepaald moment verhuisd naar Rotterdam. In 1941 woonde ze daar met haar moeder en haar jongere zus Clasina (geboren 1913, Bergschenhoek) aan de Essenburgstraat 74b.

Vanuit politieke betrokkenheid is Cuniera betrokken bij de organisatie van het communistische blad 'de Waarheid' waarin vaak stevig kritiek wordt geuit op het Nazi-regime maar ook op andere Europese landen. In het eerste nummer van 23 november 1940  wordt ook het Duits antisemitisme al sterk verworpen. 

Als de recherche van de Nederlandse politie op 24 juni 1941 op de Essenburgstraat aan de deur komt, willen zij aanvankelijk Clasina meenemen. De moeder van Clasina en Cuniera, die in hetzelfde pand woont, geeft aan dat ze waarschijnlijk voor Cuniera komen; die is immers werkzaam bij 'de Waarheid' ? Cuniera wordt meegenomen en komt via het Nederlandse werkkamp Schoorl in Ravensbrück terecht. Daar overlijdt zij, na een operatie, op 27 juni 1944. Dit wordt in 1946 verklaard door een overlevende van kamp Ravensbrück, Niesje Neeltje Bloem-Paul, die evenals Cuniera geboren is in Bergschenhoek en later in Rotterdam Crooswijk woonde. Ook zij was betrokken bij het communistisch verzet en betrokken bij het blad 'de Waarheid'. Later werd duidelijk dat er van verraad door infiltratie sprake was. Zelfs vóór de oorlog waren de communisten al in beeld bij de Nederlandse inlichtingendienst en, naar pas recent is gebleken, daardoor via gegevensuitwisseling ook bekend bij de Duitse inlichtingendienst. 

Jan Kornelis Havenaar

Jan Kornelis Havenaar

Wim Kaptein

Wim Kaptein werd op 4 februari 1923 geboren aan de Klapwijkseweg in Berkel en Rodenrijs, als zoon van een timmerman. Hij was werkzaam bij slagerij Mostert aan de Vogelaarstraat en hoopte ooit zijn eigen slagerij te kunnen starten. In de loop van de oorlog zocht hij een manier om niet verplicht tewerkgesteld te worden in Duitsland. Hij vond een veiliger plek in 'het Rodenrijs', waar hij werkte op de tuinderij van Wim Koppert. Op 3 oktober 1944 wordt hij tijdens een Duitse zoektocht naar verzetslieden aangezien voor een ander. Hij heeft zijn persoonsbewijs niet bij zich en wordt meegenomen voor een 'verhoor' naar het schaftlokaal van de gebroeders van der Kaaden. Even later wordt hij achter dit gebouwtje doodgeschoten. 

(Foto met dank aan P. Haaitsma)

Zie ook dit artikel in de Heraut

Petrus Johannes Wijsman

Petrus Johannes Wijsman

W H J van der Spek

Wim van der Spek werd in Berkel en Rodenrijs geboren op 3 juli 1921.

Hij was lid van de knokploeg Waterland ('KP-Waterland'), een verzetsgroep in Noord-Holland. Hij werd op 23-jarige leeftijd op 3 oktober 1944 om het leven gebracht door executie.

Wim van der Spek wordt ook vermeld op het Egbert Snijder monument in Edam. 

J.W.W. Delnaaij

Johannes Wilhelmus Wijnandes Delnaaij werd in Den Haag geboren op 23 april 1912

Hij was lid van een verzetsgroep. Met een aantal verzetslieden werd in februari een bezoek gebracht aan een Bleiswijkse boerderij, waarvan men vermoedde dat er zwarthandel plaatsvond. De verzetslieden werden echter ter plaatse verrast door een groep Landwachters. Een vijftal verzetsmannen werd gearresteerd. Tijdens het transport van de mannen probeerde Delnaaij te vluchten, waarbij hij werd doodgeschoten. Hij kwam om op 16 februari 1945. Na de oorlog werden de Landwachters opgespoord en berecht. 

Johannes Delnaaij wordt ook herdacht op het Oorlogsmonument in Bleiswijk. 

Willem (Wim) Lodewijk Theodoor Thijs

Wim Thijs werd geboren in Goes op 29 mei 1923. Hij woonde aan het eind van de oorlog bij de familie Vermeer aan de Klapwijkseweg in Berkel en Rodenrijs. Bij 'het laatste gevecht' op 5 mei 1945 kwam Wim Thijs om het leven. 

Rouwbrief van Wim Thijs

Op 9 mei 1945 werd Wim Thijs begraven in Berkel en Rodenrijs; de rouwbrief werd verstuurd door de familie Vermeer. Bij dit gezin had Wim Thijs onderdak gevonden. Deze bewuste uitnodiging werd gestuurd aan Jan Rozendaal, een bekende lokale LKP-er.

Theo Vis 

Theo Vis 

Nico Vogelaar 

Nico Vogelaar

Krijn Haak

Krijn Haak, geb. 12-06-1922 Melissant, overl. 23 mei 1946 R'dam.

In 1946 verstuurde de familie Haak, wonende aan de Rodenrijseweg in Berkel, een rouwbrief. Hun 23-jarige zoon Krijn was na lang lijden overleden. Op de rouwbrief vermelden zij dat Krijn is overleden als gevolg van Duitsche mishandeling. Krijn is in ieder geval tot tweemaal toe vanuit Kamp Amersfoort naar Duitsland gestuurd voor dwangarbeid. Op 30 maart 1944 vertrok hij naar Osnabrück om daar te werken in een drukkerij. Hij kwam terug op 27 juli 1944. Zo'n twee weken later, op 11 augustus 1944, vertrok hij naar Merrem en moest daar werken in een bruinkoolmijn.

Van vader Daniël Cornelis Haak is genoteerd dat hij op 23 augustus 1943 werd gearresteerd vanwege het herbergen van onderduikers. Mogelijk werd Krijn op dezelfde grond gearresteerd?

Gerardus Hendrikus Brand

Gerardus Hendrikus Brand

Gerardus Brand werd geboren in Berkel en Rodenrijs op 18 augustus 1923. Hij probeerde eind 1944 aansluiting te zoeken bij de geallieerden maar werd gearresteerd, gevangen gehouden en op slechts 21-jarige leeftijd geëxecuteerd op 13 december 1944 te Rozendaal bij Velp. 

Rouwbrief van Gerardus Hendrikus Brand

In juni 1947 werd Gerardus Hendrikus Brand herbegraven in Berkel en Rodenrijs, waarbij ook een mis plaatsvond in de plaatselijke katholieke kerk. Deze bewuste uitnodiging werd gestuurd aan Jan Rozendaal, een bekende lokale LKP-er.

Op 7 januari 1945 worden er tien mannen, zonder enige vorm van proces, langs de Bergweg tussen Hillegersberg en Bergschenhoek gefusilleerd, als represaillemaatregel voor de moord op Franz Schilar.

Direct na de bevrijding is op de plaats van de executie een eenvoudig kruis opgericht. Daarbij heeft de heer van Ruiten Sr. een mooi houten gedenkbord laten plaatsen met als opschrift "Den 7-en januari 1945 werden op deze plaats tien Nederlandse jonge mannen bij wijze van vergelding door bruut geweld ter dood gebracht'. Dit is een foto van dat gedenkbord.

Max Leendert Lijklema

Max Leendert Lijklema 

Max Lijklema werd geboren op 28 februari 1922 te Rotterdam en was ongehuwd en studerend.

Nadat Max aanvankelijk de technische kant (Delft) op wil, kiest hij later voor wis- en natuurkunde. Doorgaan met studeren wordt hem in 1944 door de bezetter vrijwel onmogelijk gemaakt. Hij moet noodgedwongen zijn studie in Utrecht opgeven. 

Met Kerst 1944 wordt Max Lijklema opgepakt tijdens een poging vanuit Strijen de grote rivieren over te steken. Hij wordt eerst verhoord door de S.D en later overgebracht naar de gevangenis aan het Haagse Veer. Op 7 januari 1945 wordt hij samen met negen anderen, zonder enige vorm van proces, langs de Bergweg tussen Hillegersberg en Bergschenhoek gefusilleerd op 22-jarige leeftijd, als represaillemaatregel voor de moord op Franz Schilar.

Cornelis Mink

Cornelis 'Cor' Mink

Cor Mink werd geboren op 22 september 1923 in Ede. Als zoon van een politieman wil hij in het voetspoor van zijn vader treden. Hij volgt daarom de opleiding op de politieschool in Schalkhaar. In die tijd wordt daar sterk geprobeerd de agenten in opleiding te interesseren en te winnen voor de zogenaamde "nieuwe orde" van het Nationaal Socialisme. Cor en vele anderen met hem laten zich daardoor niet beïnvloeden. Wel wordt het na de opleiding voor hem moeilijk om op bepaalde plaatsen de functie naar eer en geweten uit te oefenen. Ten einde raad geeft Cor zijn baan eraan. Hij probeert als "Engelandvaarder' zoals dat heet, naar het bevrijde zuiden van het land te komen. Via illegale contacten komt hij in Strijen terecht om, net als Max Lijklema, daar overgezet te worden. Hij wordt opgepakt, eerst verhoord door de S.D en later overgebracht naar de gevangenis aan het Haagse Veer. Op 7 januari 1945 wordt hij samen met negen anderen, zonder enige vorm van proces, langs de  Bergweg tussen Hillegersberg en Bergschenhoek gefusilleerd op 21-jarige leeftijd, als represaillemaatregel voor de moord op Franz Schilar. .

Bertus Pragt

Dingenis Sanderse

De op 11 oktober 1921 in Rhenen geboren 'Dies' (Dingenis) was in de oorlog een inwoner van Strijen. Hij maakte deel uit van het lokale verzet en was een van de 'çrossers' die geallieerde piloten hielpen de rivier over te steken bij de Biesbosch. Op een dag wordt een aantal crossers gearresteerd, ook Dingenis is daar bij. Hij komt in het politiebureau 'Haagse Veer' in Rotterdam terecht. Nadat een inbreker de Duitse schildwacht Franz Schilar doodt worden tien gevangenen als represaille in Bergschenhoek geexecuteerd. Dingenis sterft op 07 januari 1945 als 23-jarige aan de Bergweg in Bergschenhoek, een plek waar hij waarschijnlijk nooit eerder is geweest. 

Pieter Jacob Slis

Pieter Jacob Slis werd geboren op 24 april 1911 in Sommelsdijk. 

In bewerking, meer informatie volgt binnenkort.

Adrianus Snoek

Adrianus Snoek

Johannes Hendrikus Storm

Johannes Hendrikus Storm

Adriaan Cornelis Swenne

Adriaan Cornelis Swenne

Herman Rink Veenema

Herman Rink Veenema

Willem Vis van Heemst

Willem Vis van Heemst, geboren op 21 februari 1917 te Sommelsdijk ongehuwd, landbouwer en ook werkzaam in het bedrijf van zijn vader. 

In november 1944 worden in ons land op grote schaal razzia's gehouden. De bezetter zit dringend om arbeidskrachten in de oorlogsindustrie en bij de aanleg van verdedigingswerken verlegen. Daarbij is het ook van belang om zo min mogelijk weerbare mannen in bezet gebied over te houden. Ook het rustige eiland Flakkee ontkomt niet aan de mensenjacht. Veel eilandbewoners worden in november 1944 naar het oosten van het  land en naar Duitsland weggevoerd.

Onder hen Pieter Slis en Willem Vis van Heemst. In Kampen weten de beide Sommelsdijkers te ontvluchten. Sprongsgewijs bereiken ze met drie anderen Rotterdam. Op een tijdelijk adres wachten ze een gunstig moment af voor de laatste etappe naar de vrijheid. De S.D. heeft er op een of andere manier lucht van gekregen en doet een inval. De drie weten met een sprong van het balkon via een achtertuintje te ontkomen. Ze nemen Slis en Vis van Heemst mee voor verhoor. Hen kan slechts ten laste worden gelegd: "onttrekking aan de Arbeitseinsatz." Desondanks worden ze naar de beruchte afdeling aan het Haagse Veer gebracht.

Op 7 januari 1945 wordt Willem Vis van Heemst samen met negen anderen, zonder enige vorm van proces, langs de Bergweg tussen Hillegersberg en Bergschenhoek gefusilleerd op 27-jarige leeftijd, als represaillemaatregel voor de moord op Franz Schilar.

Frederik van der Kaaden 

Frederik van der Kaaden werd geboren in Schiebroek (toen nog geen deel van Rotterdam) op 12 december 1910. Hij was lid van de knokploeg Berkel en Rodenrijs en werd tijdens een overval op een accu-opslagplaats in een eendenkooi bij Delft neergeschoten door een bewaker. Hij overleed nog dezelfde dag op 13 januari 1945 in Delft of Berkel en is begraven en later herbegraven op de erebegraafplaats in Berkel en Rodenrijs.